Voor wie meer wil weten van de geschiedenis van Nederland in de steentijd is het boek ‘Onze vroegste voorouders’ met als ondertiteling ‘De geschiedenis van Nederland in de steentijd, van het begin tot 3000VC’ een absolute aanrader. Het is geschreven door Leendert Louwe Kooijmans (1940). Hij was tot 2008 hoogleraar prehistorie aan de Universiteit Leiden.
De menselijke geschiedenis strekt zich uit ver vóór de tijd waarin de mensen opschreven wat er zoal gebeurde. Dat is de periode die we – ten onrechte – prehistorie noemen. De geschiedenis van die tijd kunnen we enkel aflezen uit de sporen en resten die mensen in de bodem achterlieten, gedurende meer dan 100.000 generaties, meer dan een miljoen jaren. Dat is een lang traject van menselijke evolutie, culturele en maatschappelijke ontplooiing, van creativiteit en innovatie.
De grote lijn van het verhaal laat ons een succesvolle primaat zien, met een fysieke en culturele evolutie, en tot driemaal toe een expansie vanuit een kerngebied van ontwikkeling. Daarbij vinden telkens confrontaties plaats met andere levenscondities, met een andere, concurrerende dierenwereld en in de laatste twee gevallen tevens met de eigen voorgangers.
Drie grote vragen houden ons daarbij bezig: wie zijn wij, waar komen wij vandaan en hoe kan het dat wij geen jagers meer zijn maar boeren? In het boek wordt het verhaal verteld van drie grote migraties: twee vanuit Afrika en een derde uit het Nabije Oosten. En we lezen hoe men op die momenten leerde om te gaan met de ijstijdcondities en reeds aanwezige Neanderthalers en jagers.
Onze vroegste voorouders gaat over de steentijd, toen Nederland aanvankelijk nog slechts een klein en anoniem stukje van de grote Europese ruimte was. Maar aan het einde van het verhaal heeft de bevolking hier een eigen karakter gekregen en begint met de inrichting van ons land een nieuw hoofdstuk van onze geschiedenis.
Jan Buzepol