In het Historisch Café van 27 mei gaat Regionaal Archief Tilburg op reis naar Belgisch Congo. Sterre Schlink, student geschiedenis aan Erasmus University, vertelt in haar online lezing over de Tilburger Henricus van Kempen, die van 1927 tot 1930 door Congo reisde. In zijn reisverslagen schreef hij over de Congolezen en hoe zij leefden. Alles week enorm af van wat Van Kempen gewend was. Sterre noemt haar lezing “Een zwart-witte reis door Belgisch Congo. Op zoek naar de grijstinten van het koloniale discours in een Tilburgs reisverslag”, over de reis die de Tilburger Henricus van Kempen in de jaren ’20 maakte door Belgisch Congo.
Henricus van Kempen in Congo
Henricus Joannes Franciscus van Kempen (1903 – 1975) was journalist. Tussen ca. 1925 en 1938 schreef hij vele artikelen zowel onder zijn eigen naam als onder het pseudoniem “Campino”. In de jaren 1927 en 1930 verbleef hij als ambtenaar in Belgisch Congo. Hij werkte daar als ambtenaar op een factorij, waar hij hielp met het wegen van rijst en palmpitten. Later woonde hij in de binnenlanden van Congo op een palmplantage. Gedurende die jaren schreef Van Kempen artikelen voor de Tilburgsche Post. Elke vrijdag werd er een stukje gepubliceerd. Behalve de artikelen, schrijft van Kempen ook verslagen van zijn reizen en zijn belevenissen in Congo.
Sterre Schlink in Regionaal Archief Tilburg
Sterre zit nu in het laatste jaar van haar studie cultuurgeschiedenis. Ze ontdekte het archief van Van Kempen tijdens haar vrijwilligerswerk voor het archief. Zij was bezig met het inventariseren van oorlogsarchieven. Het archief van Henri van Kempen bevat namelijk, behalve zijn artikelen, perskaarten, brieven en reisverslagen, ook een zeer interessant verslag over Tilburg gedurende de oorlogsjaren. Sterre werd meteen gegrepen door het archief: “Ik kreeg echt wel affiniteit met die man, je voelt toch een soort band, ook omdat het zijn persoonlijke spullen zijn. Het was ook een aantrekkelijke man en hij schrijft mooi. Hij is een tijdlang journalist geweest en schreef stukjes, bijvoorbeeld over het verenigingsleven, de katholieke debatclub, de schouwburg. Hij was ook actief binnen het Tilburgse verenigingsleven. Ik vond hem gewoon een leuke man die geïnteresseerd is in culturele dingen, net als ik.”
Pas nadat ze dit Tilburgse materiaal van Van Kempen had bekeken, zag ze de reisverslagen uit Congo. Toen ze die las, schrok ze nogal. Van Kempen schrijft onder andere over de lokale bewoners; ‘de Tandenvijlers’ en hun gewoonten en tradities komen ruimschoots aan bod. Hij schreef met de visie van een vroege twintigste-eeuwer, een visie die we nu zouden bestempelen als racistisch. Het positieve beeld dat Sterre had van Van Kempen veranderde: “Ik vond de manier waarop hij over de Congolezen schreef heel heftig. Ik leerde een andere kant van hem kennen. Naarmate ik mezelf meer verdiepte in die tijd, kon ik het ook wel relativeren. Hij was geen nare man, al is dat met de normen en waarden van nu soms lastig te begrijpen.”
In haar lezing op 27 mei zal Sterre ingaan op dit spanningsveld. Na de lezing volgt een quiz, waarmee een prijs te winnen is. Wie het archief van Henricus van Kempen wil inzien, zal nog even moeten wachten. Het materiaal uit de collectie van Regionaal Archief Tilburg is nog niet gedigitaliseerd en is alleen in de studiezaal te raadplegen. Deze is nog gesloten vanwege de coronamaatregelen.
Aanmelden
Aanmelden voor het Historische Café kan door een mail te sturen naar info@regionaalarchieftilburg.nl o.v.v. Historisch Café. Op de dag zelf ontvangen de deelnemers een link voor de bijeenkomst. Het online Historisch Café duurt van 19.30 tot 20.30 uur. Deelnemers zijn vanaf 19.15 uur online welkom.