Onderzoekers geloven dat ze de oorsprong van de Zwarte Dood hebben ontdekt, meer dan 600 jaar nadat hij tientallen miljoenen mensen heeft gedood in Europa, Azië en Noord-Afrika.
De gezondheidsramp in het midden van de 14e eeuw is een van de belangrijkste ziekte-episodes in de menselijke geschiedenis. Maar ondanks jarenlang onderzoek waren wetenschappers er niet in geslaagd vast te stellen waar de builenpest begon.
DNA-onderzoek
De oorsprong van de middeleeuwse Zwarte Dood-pandemie ( AD 1346-1353) is een onderwerp van voortdurend onderzoek geweest vanwege de uitgebreide demografische impact en langdurige gevolgen van de pandemie. Tot nu toe is het meest besproken archeologische bewijs dat mogelijk verband houdt met het begin van de pandemie afkomstig van begraafplaatsen in de buurt van het Issyk-Kul-meer in het hedendaagse Kirgizië. Er wordt aangenomen dat hier slachtoffers van een veertiende-eeuwse epidemie hebben gehuisvest, aangezien grafsteeninscripties die rechtstreeks gedateerd worden in 1338-1339, ‘pestilentie’ aangeven als doodsoorzaak voor de begraven individuen. De onderzoekers rapporteren DNA-gegevens van zeven individuen die zijn opgegraven op twee van deze begraafplaatsen, Kara-Djigach en Burana.
De combinatie van archeologische, historische en oude genomische gegevens toont een duidelijke betrokkenheid van de pestbacterie Yersinia pestis aan bij deze epidemische gebeurtenis. Twee gereconstrueerde oude Y. pestisgenomen vertegenwoordigen een enkele stam en worden geïdentificeerd als de meest recente gemeenschappelijke voorouder van een grote diversificatie die gewoonlijk wordt geassocieerd met de opkomst van de pandemie, hier gedateerd in de eerste helft van de veertiende eeuw. Door middel van meerdere bewijslijnen ondersteunen deze gegevens een vroege veertiende-eeuwse bron van de tweede plaagpandemie in centraal Eurazië.
Toelichting
Een onderzoeksteam van de Universiteit van Stirling in Schotland en het Duitse Max Planck Instituut en de Universiteit van Tübingen analyseerden oude DNA-monsters van de tanden van skeletten op begraafplaatsen bij het Issyk Kul-meer, in Kirgizië. Ze kozen het gebied nadat ze daar in 1338 en 1339 een aanzienlijke piek in begrafenissen hadden opgemerkt. Ze analyseerden de tanden omdat ze, volgens dr. Spyrou, veel bloedvaten bevatten en onderzoekers “grote kansen geven om via bloed overgedragen ziekteverwekkers te detecteren die mogelijk de dood van de individuen hebben veroorzaakt”. Het onderzoeksteam kon in drie daarvan de pestbacterie Yersinia pestis vinden.
Deze studie beantwoordt een van de grootste en meest fascinerende vragen in de geschiedenis wanneer en waar de meest beruchte moordenaar van mensen begon.
“Het onderzoek heeft enkele beperkingen, waaronder de kleine steekproefomvang. Gegevens van veel meer individuen, tijden en regio’s… zouden echt helpen om te verduidelijken wat de de hier gepresenteerde gegevens echt betekenen.” Het werk van de onderzoekers is gepubliceerd in het tijdschrift Nature, getiteld “The source of the Black Death in veertiende-eeuwse centrale Eurazië“.l
Wat is builenpest?
Pest is een potentieel dodelijke infectieziekte die wordt veroorzaakt door bacteriën genaamd Yersinia pestis die bij sommige dieren – voornamelijk knaagdieren – en hun vlooien leven. De builenpest is de meest voorkomende vorm van de ziekte die mensen kunnen krijgen. De naam komt van de symptomen die het veroorzaakt – pijnlijke, gezwollen lymfeklieren of ‘buboes’ in de lies of oksel.
Historisch gezien wordt het ook wel de Zwarte Dood genoemd, verwijzend naar het gangreneuze zwart worden en afsterven van lichaamsdelen, zoals de vingers en tenen, die kunnen optreden bij de ziekte.
Zie ook: https://www.bbc.com/news/world-asia-61820604