De politie in China verzamelt bloedmonsters van mannen en jongens uit het hele land om een genetische kaart op te bouwen van de ongeveer 700 miljoen mannen, waardoor de autoriteiten een krachtig nieuw instrument krijgen voor hun opkomende hightechstaat. Deze genetische database met informatie over mensen zonder criminele geschiedenis is ongekend. De politie verzamelt al enkele jaren DNA van mannen en schoolgaande jongens in het hele land. Ze willen genetische profielen verzamelen en opslaan van ongeveer 10% van de mannelijke bevolking van het land – volgens het rapport wel 70 miljoen mensen. Een Amerikaans bedrijf, Thermo Fisher, is hierbij betrokken. Dit bedrijf uit Massachusetts heeft testkits verkocht aan de Chinese politie die zijn afgestemd op hun specificaties. Amerikaanse wetgevers hebben Thermo Fisher bekritiseerd voor het verkopen van apparatuur aan de Chinese autoriteiten, maar het bedrijf heeft zich verdedigd.
Net als andere landen heeft China een grote database met DNA van verdachte en veroordeelde criminelen. Maar het heeft ook DNA verzameld van etnische minderheidsgroepen in Tibet en in de noordwestelijke provincie Xinjiang. Dit is bekritiseerd door mensenrechtengroepen.
Het soort genetische informatie dat China verzamelt, is ook controversieel, omdat het kan worden gebruikt om familieleden op te sporen die geen DNA-monsters hebben gegeven. De database catalogiseert markers die bekend staan als short tandem repeats (STR’s), herhalende DNA-gebieden die specifiek zijn voor het Y-chromosoom. Y-specifieke STR’s zijn zeer vergelijkbaar tussen mannen in dezelfde mannelijke lijn. Dit betekent dat een Y-STR-monster van een onbekende man kan worden gekoppeld aan al zijn mannelijke familieleden aan vaderskant. En wanneer Y-STR-gegevens worden gecombineerd met andere gegevens, zoals stambomen, is het mogelijk om een persoon te identificeren.
In 2019 gebruikte de Chinese politie de database om een man te identificeren die in 2008 een moord had gepleegd in Guangzhou. De politie gebruikte DNA van de plaats delict en vond een match in de database met een van de familieleden van de man, die eerder was gearresteerd wegens inbraak. Dat was genoeg om een link te leggen met de moordenaar, die in Maleisië woonde. De Chinese politie arresteerde hem de volgende keer dat hij het land binnenkwam.
Uiteraard kan deze database ook kan worden gebruikt voor andere doeleinden dan het onderzoeken van misdrijven, zoals het vinden van echtparen die meerdere kinderen hadden gekregen tijdens China’s vorige een-kindbeleid, of het opsporen en bestraffen van familieleden van mensen die verdacht worden van politieke misdrijven of het bekritiseren van de regering.
En omdat Y-STR-gegevens kunnen worden gebruikt om gezinsverbanden te construeren, zeggen onderzoekers dat ze ook privé-informatie kunnen onthullen, zoals vaderschap, van mensen van wie de informatie niet in de database staat. In China is er geen privacybescherming.
Sommige onderzoekers hebben zich afgevraagd waarom Chinese functionarissen alleen Y-STR-gegevens catalogiseren, terwijl ze met een beetje extra inspanning en middelen sequentiegegevens van de andere 22 chromosomenparen in het lichaam zouden kunnen catalogiseren. Deze zijn uniek voor een persoon en kunnen dus worden gebruikt om een persoon te identificeren. Kosten en gebruiksgemak zijn twee redenen waarom China vasthoudt aan een Y-STR-database. Ook in de VS wordt aan dit systeem om dezelfde reden vast gehouden. Thermo-Fisher is een van de leiders op dit gebied, en heeft apparatuur en vloeistoffen gestandaardiseerd en klaar voor universele toepassing.