Er is de laatste tijd veel media-aandacht rond de cold cases die getraceerd kunnen worden met DNA-testen en genetische genealogische onderzoek (IGG)
Succesgevallen als de Golden State Killer roept de vraag op hoe dit opsporing proces te werk gaat. In dit artikel wordt dit thema besproken inclusief ook enkele veelvoorkomende misvattingen.
Wanneer een DNA-monster wordt geëxtraheerd afkomstig van de plaats van het delict, kan men soms een verdachte opsporen via IGG. Dit criminele DNA wordt geüpload naar de FBI-database genaamd de Combined DNA Index System (CODIS). CODIS bevat DNA-profielen van zowel bestaande criminelen en plaatselijke gevonden delict DNA-profielen van onbekende verdachten.
Eenmaal geüpload, zal het systeem zoeken in de database of er een match is met materiaal afkomstig van criminelen ofwel een materiaal gevonden bij een plaatselijk delict. Ook als er geen overeenkomst wordt gevonden, blijft het DNA opgeslagen in de CODIS-database voor toekomstige zoekopdrachten. Is er een match dan zal men proberen de verdachte te identificeren.
Zodra een genealoog een potentiële verdachte (of shortlist van mogelijke verdachten) identificeert, moet het openbare ministerie proberen dat het DNA van de plaats delict in CODIS via forensisch genealogisch onderzoek te relateren aan een potentiele dader. Alleen als er een exacte overeenkomst is kan men tot vervolging besluiten.
Het genealogisch onderzoeksproces
Het DNA-profiel van de plaats delict wordt geüpload naar openbare databases zoals GedMatch. Eenmaal geüpload, wordt het te onderzoeken DNA vergeleken met de hele database. Diverse matches zijn mogelijk. Als de matches nauw met elkaar overeenstemmen, d.w.z. grote delen van DNA keten bij dader en delict DNA hetzelfde zijn, dan zijn er weinig probleem. Immers hoe meer delen van de DNA-keten men gelijk des te nauwer is de bloedverwantschap en hoeft men maar in een kleine kring de dader op te sporen. Maar als de matches op het niveau van een verre achterneef betreffen met minder gemeenschappelijk DNA dan ligt de zaak veel ingewikkelder. Het is dan zaak de verre gemeenschappelijk voorouder te vinden uitgaande van het gemeenschappelijke DNA segment. De genealoog moet daarvoor de stambomen van deze matches analyseren tot deze stambomen uiteindelijk samenkomen. Gewoonlijk start men met de sterkste match omdat dan minder voorouders in het spel zijn. Genealogen gebruiken meestal de-geaccepteerde standaard genaamd de Shared Centimorgan Project om op basis van de hoeveelheid gedeeld DNA tussen twee mensen de mate van verwantschap vast te stellen. DNA Painter heeft een handige tool die de gegevens van het Shared Cm Project gebruikt om mogelijke relaties en de waarschijnlijkheid voor elk te laten zien.
Daarna komt het lastige deel. De genealoog heeft nu twee verschillende clusters en moet nu op basis van archivalia uitzoeken hoe de clusters met elkaar relateren.
Om dat te doen, moet een descendentie onderzoek worden gedaan op het gemeenschappelijke voorouderlijke paar van elke cluster. Anders gezegd men moet van beide clusters een genealogie opstellen.
Nu komt het onderzoek van de hele genealogie van de nakomelingen van het gemeenschappelijke voorouderlijke paar naar voren in de tijd uit te bouwen tot die generatie die leefde op het moment dat de misdaad plaatsvond dit op basis van de standaard genealogische archivalia. Daarbij kan het nuttig zijn om de etnische achtergronden hierbij mee te nemen en ook zaken als nationaliteit. Bij dit onderzoek zal men dus diverse stamlijnen moeten uitpluizen. Men kan dit onderzoek vereenvoudigen door op diverse manieren dit aantal stamlijn te reduceren. Bijvoorbeeld, als een kind van het gemeenschappelijke voorouderlijke paar iemand huwde die 100% Frans was en het DNA van de misdaadscène 0% Franse etniciteit heeft, kunnen de Franse nakomelingen worden genegeerd.
Evenzo, als het delict DNA een groot percentage van het Duitse DNA toont en een van de kinderen trouwde met een Duitser, dan is die lijn waarschijnlijk en kan het descendentie onderzoek beginnen. De belangrijke indicatie kan ook de plaats van het ongeval bij de selectie zijn. In eerste instantie zal men nakomelingen selecteren die in en nabij de plek van het delict wonen.
Het afstammelingenonderzoek
Dit afstammelingenonderzoek kan tijdrovend zijn en wordt gedaan op elke regel van de stamboom totdat een gemeenschappelijk echtpaar wordt gevonden (meestal een huwelijk).
Wanneer een bepaald echtpaar wordt gevonden, zullen deze twee mensen de directe voorouders van de verdachte zijn – misschien de ouders, grootouders, overgrootouders, enz. Vervolgens gaan men verder met het afstammelingenonderzoek, maar alleen op de lijnen die afstammen van het directe voorouderlijke paar van de verdachte. Stel dat het echtpaar slechts één kind had. Dan zijn er twee mogelijke kandidaten: de ouder en het kind. Als de ouder overleden was toen het misdrijf werd gepleegd, blijft het kind als de enige mogelijke verdachte over.
In werkelijkheid is de lijst van potentiële verdachten meestal veel uitgebreider. De lijst omvat alle afstammelingen die in leven waren toen de misdaad werd gepleegd. Als de voorouders van de verdachte grootouders zijn, zal de afstammelingenlijst waarschijnlijk klein zijn. Maar als de voorouders van de verdachte de overgrootouders betreffen, zullen er veel meer mensen moeten worden nageplozen.
Deze lijst kan verder worden gefilterd door verschillende variabelen, zoals waar elke persoon woonde met betrekking tot de plaats van het delict. Elk geval kan zijn eigen reeks variabelen hebben om te filteren. Als de misdaad een aanranding was en de verdachte een man, kunnen de vrouwelijke afstammelingen uit de lijst worden gefilterd. Idealiter kan de lijst worden gefilterd tot een paar of zelfs een enkele kandidaat. Het is vaak moeilijk om broers en zussen van hetzelfde geslacht te scheiden, wat een reden is waarom men meestal met meerdere kandidaten eindigt.
Conclusie
Hoewel effectief, genetische genealogie geeft slechts richting aan de nog steeds traditionele onderzoeksmethode. Alleen als het DNA van een verdachte volledig overeenkomt met het DNA van de plaats delict is men zeker van het daderschap. Overigens bestaat dit type genetische genealogie al jaren waarbij men gebruik maakt van dezelfde technieken. Het gaat dan om adoptiegevallen waarin een geadopteerde op zoek is naar zijn biologische ouders. In beide scenario’s is het doel om een onbekende persoon te vinden met behulp van de overeenkomsten van het DNA-profiel. In strafrechtelijk onderzoek, is de input het dna-materiaal op de plaats delict. In adoptiegevallen is de input het DNA van de geadopteerde.