THREANT is het kwartaalblad van NGV Drenthe en Noordwest-Overijssel
INHOUD:
Van de voorzitter 1
Activiteiten NGV Drenthe en NW-Overijssel 2
Inzenddatum kopij volgende Threant 3
Nieuwe bestuursleden stellen zich voor 3
Regels voor het inzenden van kopij 6
Verslag Lezing 16 november 2019:
Hoe begin je genealogisch Onderzoek? 7
Verhoor van Jan Berends Pol 8
De gewapende Burgerwacht 1797 en 1798 Hijken 11
Familiespeurder Braam: “Het is verslavend” 18
Interview Willem Braam door: Cees Walinga 19
Tijdschriften historische verenigingen 21
VERHOOR VAN JAN BERENDS POL
Ingezonden door Foppe Kooistra, email: fd.kooistra2812@gmail.com
Verslag 4 september 1891 te Hoogeveen.
Verhoor van Jan Berends Pol, oud 57 jaar, baggelaar en turfmaker te Alteveer, gemeente Hoogeveen.
Jan Berends Pol is geboren 22 juni 1834 te De Huizen, Hoogeveen, zoon van Berend Egberts Pol, landbouwer, en Trijntje Jan Swiers.
Jan trouwt op 4 mei 1864 te Hoogeveen met Hendrikje Wimmenhove, geboren 7 februari 1837 te Zuidwolde, dochter van Roelof Harms Wimmenhove en Jentje Alberts Zanting. Jan is dan arbeider.
Dit is een aardig verhaal omdat het de omstandigheden bij het werk zo goed tot uitdrukking brengt. Wat kunnen we nu gelukkig zijn.
DE GEWAPENDE BURGERWACHT 1797 EN 1798 HIJKEN.
Ingezonden door Piet Molema, e-mail: molemap@xs4all.nl.
Website: www.familiemolema.nl
“In tijden van politieke spanning ging het gewestelijk bestuur van Drenthe er verschillende keren toe over om voorbereidingen te treffen ‘dat alle d’íngesetenen deser landtschap op het geweer werden gestelt ende goede wachten gehouden’.
Men zette als het ware een burgerwacht op. Dat was het geval ten tijden van de oorlogsdreiging in 1665, 1672 en 1689.
Na de omwenteling van 1795 [de Bataafse Republiek 1795-1801] werd het nodig geacht een gewapende burgermacht in het leven te roepen. Deze burgermacht had tot taak ‘het doen eerbiedingen der wetten, het beveiligen van personen en eigendommen, het tegengaan van oproer en geweld en het beschermen van de vrijheid en onafhankelijkheid van het vaderland’, aldus het reglement. Alle manspersonen tussen 18 en 45 jaar werden verplicht, wanneer nodig, de wapenen op te vatten. Deze – naar het schijnt overgeorganiseerde – burgerbewapening verdween in 1801 al weer van het toneel. …
In 1797 werden de plaatselijke besturen verplicht lijsten aan te leggen van degenen die in aanmerking kwamen voor de gewapende burgermacht.”
Gewapende burgermacht Hijken 1797
De registratielijst is een lijst met huizen met alle bewoners (inclusief knechten), de burgerlijke staat en de leeftijd van de hoofdbewoner.
In de lijst worden 44 huizen en 87 personen vermeld, waarvan 43 zijn doorgehaald.
Onder ambt of bedrijf worden ook familierelaties als zoon (21x), broer (2x) en neef (2x) vermeld. In het dorp zien we als “bijzondere” beroepen: twee timmermannen, twee schepers (schaapherders), één mulder (molenaar), één schoenmaker en één snider (kleermaker).
Op basis van het bovenstaande kan worden vastgesteld dat er in 1798 in Hijken 207 personen woonden. Er worden namelijk 90 personen vermeld
(waarvan 47 getrouwd) en 70 kinderen. Dat houdt in dat de gezinnen of de bewoning per huis gemiddeld uit 4,7 personen bestond. Daarbij ga ik er dan vanuit dat de kinderen nog thuis woonden en de knechten e.d. ook bij de boeren verbleven.
Door de vermeldingen van namen, beroepen, leeftijden, familierelaties, burgerlijke staat en het aantal kinderen dat men had vind ik deze registratielijsten van vóór de Burgerlijke Stand een bijzonder leuke bron.
De ‘Vereniging Bataafsche Gewapende Burgermacht in het Departement van de Eems’ houdt zich bezig houdt met levende geschiedenis in de Bataafse Tijd, in het bijzonder die in de drie noordelijke provincies van Nederland.
Zie http://departementvandeeems.blogspot.com/.
Dit is verder een aardig verhaal.
INTERVIEW WILLEM BRAAM DOOR: CEES WALINGA
Braam, geboren en getogen in het Drentse Zeijen, begon na het overlijden van zijn moeder met de genealogie van de familie Emmens. Een CD-rom die hij van een familielid kreeg die al wat voorwerk had gedaan, hielp hem aardig op weg. De stamboom wortelt terug tot 1500 en is gelardeerd met prachtige verhalen van bijzondere mensen. Verslavend. Uiteraard bleef het niet bij de familie Emmens. Hij dook ook in de eigen familienaam Braam en ging met de schoonfamilies aan de slag. ‘Het werkt verslavend’, zegt de oud-salarisadministrateur van Agrico, die dagelijks wel even bezig is met zijn hobby. ‘Ik kijk daarvoor iedere dag op de site Mensenlinq.’ Braam heeft inmiddels 37.000 namen in zijn bestand staan. Hoe het parenteel van de families precies loopt is nog niet eens het meest interessante voor hem. ‘De geboortenaam en datum alleen is niet veel aan. Je wilt mooie verhalen opdoen en ik ga naar plekken toe voor bijbehorende foto’s, zoals van boerderijen en hotels die familiebezit waren. En natuurlijk bezoek ik ook nog steeds archieven. Daar is veel te halen.’
Bramenboek.
Van de familie Braam heeft hij een lijvig boekwerk ‘Het Bramenboek’ samengesteld, dat overigens privé blijft. De nieuwe wet rond privacy maakt publiceren een heikele zaak. ‘Je mag niet veel met recente gegevens. Dat maakt het onderzoeken wel wat moeilijker.’ Het dubieus oorlogsverleden blootleggen van een familielid zijn van die dingen. Braam loopt in zijn speurwerk geregeld tegen zaken aan die hij weer verder wel uitpluizen. ‘Ik vond een kaart van een broer van mijn opa, die in 1938 verstuurd was uit Moskou. Wat moest hij daar in die tijd. Daar kan ik maar niet achter komen.’
Stamboomonderzoek stopt nooit.