Het Zeeuws Archief beheert net als alle andere archiefinstellingen in het land vele handgeschreven archieven in oud schrift. Maar wie kan die nog lezen? Dit kan met artificial intelligence (AI). Zo wordt software getraind om handschriften automatisch te transcriberen, oftewel om te zetten naar tekst die de computer kan lezen. Hiervoor moet de software wel eerst met een bulk aan handgemaakte transcripties worden gevoed om deze te trainen. Een voorbeeld van een programma waarmee dit kan is Transkribus. Het Nationaal Archief is hiervoor het automatische handschriftherkenningsproject ‘De ijsberg zichtbaar maken‘ gestart. Deze informatie in deze documenten is vaak wel gedigitaliseerd maar is niet getranscribeerd.
De computer leest nog niet foutloos, maar de resultaten zijn indrukwekkend. Op 15 april 2021 zijn 0,6 miljoen transcripties van de Regionaal Historische Centra (RHC’s) gepubliceerd op de website Zenodo, waaronder ook die van het Zeeuws Archief. Je kunt daar transcripties downloaden en doorzoeken. Dat gaat nog wel een beetje omslachtig. Daarom wordt een projectwebsite gemaakt waarop dat makkelijker kan. Inmiddels zijn de transcripties op openarch.nl al wat makkelijker te doorzoeken. Kijk op openarch.nl/htr en vul een zoekterm in de zoekbalk in. Op dit moment worden ook de scans gekoppeld, bij een zoekactie op Middelburg komen er bijvoorbeeld al een aantal tevoorschijn. Als je de transcripties via Zenodo wil downloaden en doorzoeken, bekijk dan eerst de volgende video van Jan Kruidhof van het Noord Hollands Archief. Deze instelling beheert het Nederlandse digitale archief.